Theo thầy giáo Mông Thanh Thủy - Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Chu Văn An (tỉnh Lạng Sơn), Chương trình “STEM Innovation Petrovietnam” mở ra cơ hội đổi mới mạnh mẽ cho giáo dục khoa học - công nghệ tại Lạng Sơn. Với phòng STEM chuẩn quốc tế đầu tiên tại Trường THPT chuyên Chu Văn An, nhà trường kỳ vọng tạo bước chuyển đột phá trong giảng dạy, nghiên cứu và thu hẹp khoảng cách công nghệ cho học sinh miền núi.

Trong bối cảnh giáo dục STEM trở thành trọng tâm đổi mới chương trình phổ thông, nhiều địa phương vẫn gặp khó khăn về cơ sở vật chất, thiết bị và nguồn lực triển khai. Với các tỉnh miền núi, vùng biên như Lạng Sơn, khoảng cách về cơ hội tiếp cận khoa học - công nghệ hiện đại càng rõ rệt. Việc Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) triển khai Chương trình “STEM Innovation Petrovietnam” - sáng kiến được khởi xướng từ ý tưởng của Tổng Bí thư Tô Lâm - nhằm xây dựng 100 phòng STEM đạt chuẩn quốc tế tại 34 tỉnh, thành, đã mang đến một động lực mới cho giáo dục ở các vùng khó khăn.

Trường THPT chuyên Chu Văn An - ngôi trường trọng điểm, chất lượng cao của tỉnh Lạng Sơn, là một trong những điểm được lựa chọn để xây dựng phòng STEM theo mô hình này. Đây được xem là bước tiến quan trọng giúp nhà trường nâng cấp không gian học tập, thúc đẩy nghiên cứu khoa học trong học sinh và tạo nền tảng để giáo dục STEM phát triển bền vững.

Để hiểu rõ hơn về quá trình triển khai, ý nghĩa và kỳ vọng đối với phòng STEM do Petrovietnam tài trợ, phóng viên đã có cuộc trao đổi với thầy Mông Thanh Thủy - Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Chu Văn An xoay quanh vấn đề này.

PV: Thưa ông, hiện nay phòng STEM do Petrovietnam tài trợ tại Trường THPT chuyên Chu Văn An đang được triển khai như thế nào?

Thầy giáo Mông Thanh Thủy: Hiện nay, nhà trường đang phối hợp chặt chẽ với các đơn vị của Petrovietnam để triển khai các bước theo đúng quy trình: khảo sát thực tế, thống nhất phương án thiết kế, lựa chọn thiết bị và chuẩn bị mặt bằng. Tất cả được thực hiện rất nghiêm túc, bám sát bộ tiêu chí của Tập đoàn cũng như yêu cầu của Sở Giáo dục và Đào tạo.

Đến thời điểm này, mặt bằng bố trí phòng STEM đã được nhà trường chuẩn bị sẵn sàng; các phương án thiết kế chi tiết đang được rà soát lần cuối để đảm bảo phòng học đạt chuẩn quốc tế, đồng bộ, hiện đại, phù hợp với định hướng phát triển khoa học - công nghệ của nhà trường.

PV: Petrovietnam đã phối hợp với nhà trường như thế nào trong quá trình khảo sát, thiết kế và chuẩn bị phòng STEM?

Thầy giáo Mông Thanh Thủy: Ngay sau khi được lựa chọn, Petrovietnam đã cử các đoàn công tác làm việc trực tiếp với nhà trường để khảo sát kỹ lưỡng hiện trạng cơ sở vật chất, đánh giá điều kiện vận hành và trao đổi chuyên môn.

Quá trình phối hợp diễn ra rất chặt chẽ: Tập đoàn cung cấp bộ tiêu chí, phương án thiết kế mẫu; nhà trường cung cấp số liệu, nhu cầu sử dụng, đặc thù của các câu lạc bộ (CLB) và đội tuyển nghiên cứu khoa học. Hai bên cùng thống nhất phương án bố trí không gian mở, đa năng, hướng tới phục vụ nghiên cứu khoa học, chế tạo robot, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), triển khai STEM liên môn và các hoạt động trải nghiệm sáng tạo.

Sự hỗ trợ kịp thời và bài bản của Petrovietnam giúp tiến độ được triển khai nhanh chóng, hiệu quả và đúng định hướng.

PV: Trước khi Petrovietnam tài trợ phòng STEM, nhà trường gặp những khó khăn gì trong phát triển giáo dục STEM?

Thầy giáo Mông Thanh Thủy: Dù là trường trọng điểm của tỉnh, chúng tôi vẫn gặp nhiều hạn chế như:

Cơ sở vật chất còn thiếu các phòng thí nghiệm STEM liên môn hiện đại, đặc biệt là không gian tích hợp cho robot, AI, vật lý - công nghệ - tin học.

Thiết bị phục vụ nghiên cứu của học sinh chưa đồng bộ, nhiều dự án đạt giải quốc gia nhưng vẫn phải tận dụng phòng học bộ môn truyền thống.

Số lượng học sinh có năng khiếu STEM tăng nhanh, trong khi điều kiện phòng học và thiết bị chưa theo kịp nhu cầu mở rộng CLB và các đội tuyển nghiên cứu.

Việc được tài trợ phòng STEM đạt chuẩn quốc tế là cú hích quan trọng giúp nhà trường khắc phục triệt để những khó khăn này.

PV: Ông nhìn nhận như thế nào về sáng kiến “STEM Innovation Petrovietnam” của Petrovietnam?

Thầy giáo Mông Thanh Thủy: Tôi đánh giá đây là một sáng kiến mang tầm chiến lược quốc gia, được Petrovietnam cụ thể hóa một cách rất thực chất.

Chương trình không chỉ dừng lại ở việc trao tặng thiết bị, mà còn xây dựng một hệ sinh thái sáng tạo gồm: phòng học chuẩn quốc tế, đào tạo giáo viên, hỗ trợ vận hành, thúc đẩy nghiên cứu khoa học trong học sinh.

Với cách làm bài bản, đồng bộ và có tầm nhìn dài hạn, đây là một mô hình tiêu biểu về doanh nghiệp đồng hành cùng giáo dục.

PV: Thưa ông, việc Petrovietnam tài trợ xây dựng 100 phòng STEM tại 34 tỉnh/thành, trong đó có Lạng Sơn, mang lại ý nghĩa như thế nào đối với các địa phương miền núi?

Thầy giáo Mông Thanh Thủy: Đối với các tỉnh miền núi như Lạng Sơn, chương trình mang ý nghĩa rất lớn:

Giúp thu hẹp khoảng cách cơ hội tiếp cận khoa học - công nghệ giữa học sinh miền núi và học sinh các thành phố lớn.

Tạo điều kiện cho học sinh vùng biên được tiếp cận thiết bị chuẩn quốc tế, mở rộng tầm nhìn nghề nghiệp trong lĩnh vực khoa học - công nghệ.

Góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn, giúp các trường trọng điểm có điều kiện phát hiện và bồi dưỡng học sinh tài năng.

Tạo thêm động lực cho tỉnh trong việc xây dựng hệ sinh thái STEM quy mô rộng, lan tỏa đến các trường vùng khó khăn.

Đây là một chương trình mang tính nhân văn, bền vững và thực sự thiết thực với những địa miền núi như chúng tôi.

PV: Nhà trường có kế hoạch gì để khai thác phòng thực hành giáo dục STEM do Petrovietnam tài trợ một cách hiệu quả?

Thầy giáo Mông Thanh Thủy: Sau khi được Petrovietnam lựa chọn đầu tư phòng STEM, nhà trường đã xây dựng kế hoạch rất rõ ràng, cụ thể:

Thứ nhất, đưa phòng STEM vào hoạt động chính khóa, phục vụ các môn: Vật lý, Công nghệ, Tin học, Sinh học và các chủ đề tích hợp.

Thứ hai, tổ chức các CLB chuyên sâu như Robotics, AI, Khoa học Kỹ thuật, giúp học sinh có môi trường thực hành và nghiên cứu chuyên biệt.

Thứ ba, đào tạo đội ngũ giáo viên: Với 27/38 giáo viên STEM có trình độ thạc sĩ trở lên, trong đó nhiều thầy cô thành thạo tiếng Anh chuyên ngành, việc tiếp cận thiết bị hiện đại sẽ thuận lợi và nhanh chóng.

Thứ tư, mở rộng cho các trường trong tỉnh đến học tập, trải nghiệm, qua đó phát huy vai trò hạt nhân lan tỏa theo đúng định hướng của Sở Giáo dục và Đào tạo.

Thứ năm, đưa các sản phẩm, dự án nghiên cứu vào cuộc thi cấp tỉnh, quốc gia và quốc tế, tạo động lực để học sinh sử dụng phòng STEM một cách thực chất và hiệu quả.

PV: Theo ông, Chương trình “STEM Innovation Petrovietnam” sẽ tác động như thế nào đến chất lượng dạy và học tại trường? Việc tiếp cận trang thiết bị hiện đại chuẩn quốc tế có giúp học sinh Lạng Sơn thu hẹp khoảng cách với học sinh thành phố lớn không?

Thầy giáo Mông Thanh Thủy: Theo tôi, chương trình sẽ có tác động rất rõ nét và mang lại nhiều hiệu quả thiết thực trong thời gian tới, như:

Chất lượng giáo dục STEM tăng mạnh, bởi giáo viên có điều kiện triển khai các bài học dự án, bài học tích hợp với thiết bị hiện đại.

Học sinh được thực hành nhiều hơn, từ đó hình thành năng lực giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo và kỹ năng công nghệ - những yêu cầu cốt lõi của chương trình giáo dục phổ thông mới.

Khoảng cách với học sinh tại các thành phố lớn sẽ được thu hẹp đáng kể khi các em được học tập trong môi trường đạt chuẩn quốc tế, tiếp cận robot, AI, cảm biến, mô hình IoT… như các trường top đầu cả nước.

Đây cũng là cơ hội để học sinh Lạng Sơn tự tin tham gia các sân chơi tầm quốc gia, quốc tế trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật.

PV: Ông kỳ vọng Chương trình "STEM Innovation Petrovietnam" sẽ mang lại thay đổi gì trong những năm tới đối với giáo dục STEM của nhà trường và tỉnh Lạng Sơn?

Thầy giáo Mông Thanh Thủy: Tôi kỳ vọng chương trình sẽ tạo ra bước chuyển mang tính đột phá trong giáo dục khoa học - công nghệ của tỉnh, giúp Trường THPT chuyên Chu Văn An trở thành trung tâm nghiên cứu và lan tỏa STEM của toàn tỉnh, đúng với vị thế trường hạt nhân. Đồng thời, nâng cao thành tích nghiên cứu khoa học của học sinh, hướng tới nhiều hơn các giải thưởng quốc gia, quốc tế.

Bên cạnh đó, Chương trình "STEM Innovation Petrovietnam" sẽ góp phần hình thành văn hóa STEM bền vững trong nhà trường: học sinh ham khám phá, giáo viên chủ động đổi mới, phụ huynh đồng hành, xã hội quan tâm.

Ngoài ra, chương trình còn tạo tiền đề để Lạng Sơn xây dựng mạng lưới phòng STEM liên thông, kết nối từ THCS đến THPT.

Tôi tin rằng, với sự vào cuộc của Petrovietnam, của Sở Giáo dục và Đào tạo và chính quyền tỉnh, giáo dục STEM tại Lạng Sơn sẽ có sự thay đổi toàn diện trong tương lai gần.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!