Các chính sách về điện gió ngoài khơi đặt ra yêu cầu chặt chẽ với nhà đầu tư như phải bảo đảm năng lực tài chính với tỷ lệ vốn chủ sở hữu tối thiểu 20%, phần vốn tham gia dự án đạt từ 15% tổng mức đầu tư, đồng thời có sự góp vốn của doanh nghiệp Việt Nam ít nhất 5%. Ngoài ra, nhà đầu tư cần tuân thủ các yêu cầu về quốc phòng, an ninh, an toàn thông tin và cam kết sử dụng nhân lực, hàng hóa, dịch vụ trong nước trên nguyên tắc cạnh tranh, minh bạch.

Trong khuôn khổ Đối thoại Chính sách kinh tế biển Việt Nam - Nhật Bản năm 2025, ông Trịnh Tiến Dũng - đại diện Cục Điện lực (Bộ Công Thương), đã chia sẻ nhiều thông tin quan trọng về chính sách phát triển điện gió ngoài khơi của Việt Nam. Đây là lĩnh vực được đánh giá có tiềm năng to lớn, đồng thời cũng là trọng tâm trong chiến lược chuyển dịch năng lượng và bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Theo ông Trịnh Tiến Dũng, hành lang pháp lý về điện gió ngoài khơi đang từng bước hoàn thiện, với Luật Điện lực số 61/2024/QH15 và Nghị định 58/2025/NĐ-CP vừa được ban hành, tạo cơ sở cho việc triển khai dự án, thu hút đầu tư trong và ngoài nước. Bộ Công Thương hiện đang tiếp tục rà soát, nghiên cứu nhằm hoàn thiện khung pháp lý, bảo đảm phù hợp thực tiễn và đồng bộ với các quy định liên quan.

Lựa chọn nhà đầu tư: Kinh nghiệm, năng lực và yêu cầu an ninh - quốc phòng

Một trong những nội dung được các nhà đầu tư quan tâm là cơ chế lựa chọn nhà đầu tư dự án điện gió ngoài khơi. Theo Nghị định 58, nhà đầu tư nước ngoài hoặc liên danh phải đáp ứng 3 tiêu chí quan trọng: có kinh nghiệm phát triển ít nhất một dự án điện gió ngoài khơi trên thế giới hoặc tại Việt Nam; đảm bảo năng lực tài chính, trong đó phần vốn tham gia dự án chiếm tối thiểu 15% tổng mức đầu tư, vốn chủ sở hữu trên phần vốn góp tối thiểu 20%; có sự tham gia của doanh nghiệp Việt Nam với tỷ lệ vốn tối thiểu 5%.

Ngoài ra, việc lựa chọn nhà đầu tư phải gắn với các yêu cầu về quốc phòng, an ninh, an toàn thông tin, đồng thời cam kết sử dụng nhân lực, hàng hóa và dịch vụ trong nước trên cơ sở cạnh tranh công bằng.

Các dự án bán điện lên hệ thống điện quốc gia được lựa chọn thông qua đấu thầu, với mức trần giá điện không vượt quá khung giá do Bộ Công Thương ban hành. Trường hợp đặc biệt liên quan đến quốc phòng, an ninh, Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư và chỉ định nhà đầu tư thực hiện dự án.

Chuyển nhượng dự án, cổ phần, vốn góp: Minh bạch và kiểm soát chặt chẽ

Một điểm đáng chú ý khác trong chính sách phát triển điện gió ngoài khơi là quy định về chuyển nhượng dự án, cổ phần, phần vốn góp. Hoạt động này phải tuân thủ Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Biển Việt Nam và các văn bản liên quan.

Đặc biệt, trong trường hợp việc chuyển nhượng có sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài, hồ sơ phải được lấy ý kiến thống nhất bằng văn bản của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao và Bộ Công Thương. Nhà đầu tư nhận chuyển nhượng phải đáp ứng đầy đủ điều kiện về kinh nghiệm, năng lực tài chính theo Nghị định 58.

Đáng lưu ý, các doanh nghiệp nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ có quyền ưu tiên mua trước toàn bộ hoặc một phần quyền lợi trong thỏa thuận hợp tác phát triển dự án mà nhà đầu tư có ý định chuyển nhượng. Đây được coi là cơ chế nhằm bảo đảm vai trò chủ đạo của doanh nghiệp trong nước đối với những dự án gắn với lợi ích chiến lược quốc gia.

Chính sách ưu đãi: Miễn, giảm chi phí và cam kết đầu ra cho sản lượng điện

Để khuyến khích đầu tư, Việt Nam đã ban hành một số chính sách ưu đãi đặc thù cho điện gió ngoài khơi. Cụ thể, dự án được miễn tiền sử dụng khu vực biển và đất đai trong giai đoạn xây dựng cơ bản (tối đa 3 năm); sau đó tiếp tục được giảm 50% tiền sử dụng khu vực biển trong 12 năm tiếp theo; hưởng cơ chế sản lượng điện hợp đồng tối thiểu 80% trong thời hạn trả nợ gốc vay, nhưng không quá 15 năm, giúp nhà đầu tư yên tâm về đầu ra; doanh nghiệp nhà nước có thể được ưu tiên cấp tín dụng vượt giới hạn thông thường của các tổ chức tín dụng, tạo điều kiện huy động vốn cho dự án quy mô lớn.

Các chính sách này chỉ áp dụng cho những dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư trước ngày 1/1/2031, với tổng công suất 6.000 MW đã được phê duyệt trong quy hoạch điện lực. Những dự án triển khai sau thời điểm này sẽ áp dụng cơ chế theo quy định mới tại thời điểm phê duyệt.

Những quy định mới được đánh giá là bước tiến quan trọng, giúp minh bạch hóa thị trường điện gió ngoài khơi, đồng thời mở ra cơ hội lớn cho các nhà đầu tư. Tuy nhiên, ông Trịnh Tiến Dũng nhấn mạnh rằng, để phát triển bền vững, các dự án cần cân bằng giữa lợi ích kinh tế, bảo đảm quốc phòng - an ninh và bảo vệ môi trường biển.

Việt Nam đang đứng trước cơ hội trở thành trung tâm phát triển điện gió ngoài khơi của khu vực, với tiềm năng hàng chục GW công suất. Song, thành công chỉ đến khi khung pháp lý được thực thi nghiêm túc, các nhà đầu tư tuân thủ chặt chẽ điều kiện về năng lực, kinh nghiệm và cùng chung tay phát triển ngành điện gió theo hướng hài hòa, bền vững.

theo tin từ pvn.vn