Luật Dầu khí năm 2022 với nhiều nội dung mang tính đột phá, là cơ sở pháp lý cần thiết để khai thác hiệu quả hơn tài nguyên dầu khí, kỳ vọng sẽ tạo ra động lực về thể chế giúp ngành dầu khí Việt Nam có những bước phát triển mới.

Một trong những điểm nổi bật của Luật Dầu khí năm 2022 là việc đã bổ sung chính sách ưu đãi đặc biệt áp dụng đối với các lô, mỏ dầu khí thông qua hợp đồng dầu khí nhằm tăng cường thu hút đầu tư vào hoạt động dầu khí, đặc biệt là những mỏ nhỏ, mỏ cận biên.

Giàn CNTT số 2 mỏ Bạch Hổ

Trong bối cảnh sản lượng khai thác dầu khí đang dần suy giảm, Petrovietnam đang tích cực triển khai các giải pháp, biện pháp kỹ thuật để đưa vào khai thác các mỏ “đặc biệt” ở khu vực nước sâu, xa bờ có điều kiện thi công phức tạp. Theo các điều kiện thông thường đang được áp dụng cho các dự án dầu khí hiện tại, không có dự án mỏ nhỏ, cận biên nào có thể triển khai được. Chính vì vậy, các dự án mỏ nhỏ, cận biên rất cần cơ chế khuyến khích các nhà đầu tư tham gia triển khai, nhằm đảm bảo tối đa nguồn tài nguyên dầu khí có thể thu hồi, đảm bảo nguồn thu cho ngân sách.

Thực trạng các mỏ dầu khí hiện nay

Theo các báo cáo đánh giá thực trạng, hầu hết các mỏ dầu khí chủ đạo đều đang khai thác với mức độ suy giảm sản lượng cao (Bạch Hổ, cụm mỏ Sư Tử, Tê Giác Trắng, Lan Tây…). Các phương pháp tăng cường hệ số thu hồi dầu mới bắt đầu thử nghiệm, chưa được triển khai rộng rãi ở quy mô lớn do gặp khó khăn về kỹ thuật và hiệu quả kinh tế. Các mỏ mới dự kiến đưa vào phần lớn là mỏ có cấu tạo phức tạp, trữ lượng nhỏ, công tác phát triển khai thác có nhiều khó khăn. Nguồn tài nguyên dầu khí tại chỗ còn lại thì khí chiếm tỷ trọng lớn hơn dầu, phân bổ không đồng đều, tập trung ở vùng nước sâu, xa bờ, có điều kiện địa chất và kỹ thuật phức tạp, khai thác gặp nhiều khó khăn, thách thức. Công tác tìm kiếm thăm dò gia tăng trữ lượng ngày càng khó khăn, hệ số bù trữ lượng hàng năm không đảm bảo bù cho sản lượng dầu khí khai thác.

Thực tế trong những năm gần đây số lượng hợp đồng dầu khí mới được ký kết giảm mạnh (từ năm 2015 đến năm 2019 mỗi năm chỉ có 01 hợp đồng dầu khí được ký; năm 2020 và năm 2021 không có hợp đồng dầu khí nào được ký). Nguyên nhân khách quan là các phát hiện mới ở Việt Nam trong thời gian qua phần lớn có trữ lượng nhỏ, các diện tích mở còn lại đều được đánh giá có tiềm năng ở mức hạn chế, chủ yếu là khí, tập trung ở khu vực thuộc đối tượng của chính sách khuyến khích đầu tư theo quy định của Luật Dầu khí. Bởi vậy, việc đánh giá đúng hiện trạng của các điều khoản kinh tế - thương mại của hợp đồng dầu khí và hệ thống các văn bản pháp lý so với các nước trong khu vực là hết sức cần thiết để xây dựng được chính sách ưu đãi đầu tư phù hợp với bối cảnh hiện nay, tạo ra lợi thế cạnh tranh cho lĩnh vực hoạt động dầu khí của Việt Nam so với các nước khác trong khu vực.

Những cơ hội mới cho các mỏ dầu khí “đặc biệt”

Trên cơ sở tạo cơ chế, chính sách mới để mở ra những cơ hội đầu tư vào các mỏ dầu khí “đặc biệt”, Luật Dầu khí 2022 đã quy định việc sửa đổi, bổ sung quy định về nguyên tắc xác định các lô dầu khí được hưởng các chính sách ưu đãi đầu tư và ưu đãi đầu tư đặc biệt (Luật chỉ nêu nguyên tắc chung và giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này hoặc giao Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục cụ thể), cụ thể: xác định các lô được hưởng chính sách ưu đãi đầu tư và ưu đãi đầu tư đặc biệt (Điều 53&54).

Đối với các lô dầu khí được hưởng chính sách ưu đãi đầu tư, giữ nguyên các mức ưu đãi theo quy định hiện hành, cụ thể giữ nguyên mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 32% và thuế suất thuế xuất khẩu dầu thô là 10%, tỷ lệ thu hồi chi phí là 70% sản lượng dầu khí khai thác được trong năm.

Kiểm tra van tại khu vực đầu giếng mỏ Hải Thạch

Đối với các lô dầu khí được hưởng chính sách ưu đãi đầu tư đặc biệt, Luật dầu khí 2022 quy định mức ưu đãi thấp hơn để thu hút đầu tư vào hoạt động dầu khí, cụ thể: mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 25% (Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành chưa quy định mức thuế suất này), thuế suất thuế xuất khẩu dầu thô là 5% (nằm trong khung thuế suất thuế xuất khẩu theo quy định) và mức thu hồi chi phí tối đa 80% sản lượng dầu khí khai thác được trong năm (Khoản 3, Điều 54).

Điểm mới trong dự Luật Dầu khí 2022 là mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 25% và mức thu hồi chi phí tối đa 80% áp dụng đối với lô dầu khí được hưởng chính sách ưu đãi đầu tư đặc biệt. Nội dung này được đề xuất trên cơ sở nghiên cứu, tham khảo chính sách của một số nước trong khu vực có hoạt động dầu khí tương đồng với Việt Nam. Cụ thể: mức thuế suất ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp của Thái Lan là 20%, Malaysia 25%, Trung Quốc 25%, Myanmar 30%; mức thu hồi chi phí (tối đa) của Malaysia là 75%, Indonesia 90%.

Đối với mức thuế suất ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (25%) áp dụng cho hợp đồng dầu khí của lô dầu khí được hưởng chính sách ưu đãi đầu tư đặc biệt, để có thể áp dụng được ngay sau khi Luật Dầu khí (sửa đổi) có hiệu lực, tại Điều 67 của Luật Dầu khí 2022 quy định việc sửa đổi khoản 2 Điều 10 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp số 14/2008/QH12, theo đó: “Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hoạt động tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí khí từ 25% đến 50% và tài nguyên quý hiếm khác từ 32% đến 50% phù hợp với từng dự án, từng cơ sở kinh doanh”.

Triển vọng cho sự phát triển bền vững của Petrovietnam

Xác định việc cần thiết có những chính sách “đặc biệt” cho các mỏ dầu khí “đặc biệt”, Tổng Giám đốc Petrovietnam Lê Mạnh Hùng cho rằng trong môi trường kinh doanh hiện nay và theo chiến lược phát triển Tập đoàn, cần có các giải pháp đột phá để thay đổi cơ chế, tạo động lực tăng trưởng. Trong đó, việc nghiên cứu, phát triển các mỏ nhỏ, cận biên là các giải pháp phù hợp với hiện trạng tài nguyên của nước ta, tạo sự phát triển ổn định, bền vững của lĩnh vực E&P. Qua đó, góp phần tăng sản lượng cho Tập đoàn, tăng nguồn thu ngân sách, tránh lãng phí nguồn tài nguyên dầu khí của quốc gia, cũng như đồng bộ với xu hướng chuyển dịch năng lượng.

Ngoài ra, việc nghiên cứu, đánh giá phát triển các mỏ nhỏ cận biên cũng nằm trong quá trình xây dựng, quản trị danh mục đầu tư của lĩnh vực E&P, cũng như của Tập đoàn. Thông qua việc quản trị danh mục đầu tư, Tập đoàn sẽ tiếp tục kêu gọi các nhà đầu tư tham gia vào các dự án trong thời gian tới, hướng tới sự phát triển bền vững.

Với những đổi mới trong Luật Dầu khí năm 2022, Petrovietnam sẽ cố gắng tận dụng tối đa những “cơ hội” có được để tiếp tục triển khai hiệu quả khai thác tối đa nguồn tài nguyên quý giá của đất nước cũng như tạo động lực thúc đẩy ngành Dầu khí và Tập đoàn phát triển bền vững trong giai đoạn phát triển mới.

Theo pvn.vn