Trong khuôn khổ chương trình "STEM Innovation Petrovietnam" - sáng kiến xuất phát từ ý tưởng của Tổng Bí thư Tô Lâm, phòng STEM đầu tiên tại tỉnh Tuyên Quang đã chính thức được khánh thành tại Trường THCS Lê Quý Đôn vào tháng 11 vừa qua. Đây không chỉ là một công trình giáo dục hiện đại, mà còn là dấu mốc quan trọng mở đầu cho hành trình đưa Tuyên Quang trở thành trung tâm nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo trong tương lai.

Từ ý tưởng của Tổng Bí thư Tô Lâm, Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đã đề xuất triển khai chương trình "STEM Innovation Petrovietnam", đặt mục tiêu xây dựng 100 phòng thực hành giáo dục STEM đạt chuẩn quốc tế trong năm 2025 tại 34 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Thông qua chương trình, Petrovietnam không chỉ trao tặng thiết bị, mà còn mang đến cho hàng vạn học sinh cơ hội "được học - được làm - được sáng tạo", sớm hình thành tư duy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. 100 phòng STEM sẽ trở thành 100 trung tâm lan tỏa tri thức, vừa là nơi học sinh trải nghiệm đầy đủ các cấp độ STEM (phổ cập - nâng cao - đổi mới sáng tạo), vừa là “vườn ươm” bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, tạo hiệu ứng lan tỏa sâu rộng đến nhiều hơn nữa các trường học trên cả nước.

Phòng STEM sẽ tạo đột phá cho giáo dục Tuyên Quang

Tại buổi khánh thành, ông Vũ Đình Hưng - Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Tuyên Quang nhấn mạnh, phòng thực hành giáo dục STEM được đưa vào sử dụng tại Trường THCS Lê Quý Đôn là một công trình có giá trị thực tiễn sâu sắc đối với ngành giáo dục địa phương. Mô hình phòng thực hành hiện đại này sẽ giúp giáo dục Tuyên Quang từng bước hiện đại hóa, tạo ra những đột phá mới trong nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Đây là yếu tố đặc biệt quan trọng trong bối cảnh tỉnh đang hướng tới đáp ứng các yêu cầu của nền kinh tế số, cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, cũng như tốc độ phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI).

Theo ông Vũ Đình Hưng, việc xây dựng và phát triển các phòng STEM hiện đại, đạt chuẩn quốc tế, là giải pháp thiết thực để cụ thể hóa các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước. Nổi bật trong số đó là Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị, Chiến lược phát triển giáo dục đến năm 2030, tầm nhìn 2045 và đặc biệt là Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Ông Vũ Đình Hưng đánh giá, phòng thực hành giáo dục STEM do Petrovietnam đầu tư xây dựng là một trong những phòng học hiện đại nhất được trao tặng cho các tỉnh, thành phố. Không gian này tạo điều kiện để giáo viên và học sinh được tiếp cận mô hình học tập gắn liền với thực hành, vận dụng kiến thức liên môn vào giải quyết các vấn đề thực tiễn - yếu tố then chốt trong giáo dục STEM hiện đại.

Đồng thời, Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Tuyên Quang cam kết sẽ chỉ đạo các nhà trường sử dụng hiệu quả phòng thực hành được trao tặng, bảo quản tốt trang thiết bị và khai thác tối đa công năng của không gian này. Mục tiêu là biến phòng thực hành giáo dục STEM trở thành trung tâm nghiên cứu khoa học và sáng tạo kỹ thuật của học sinh; đồng thời là "vườn ươm" nuôi dưỡng đam mê STEM, thúc đẩy phong trào đổi mới sáng tạo ngay tại cơ sở giáo dục của tỉnh.

Đặt nền móng cho những nhà khoa học tương lai

Trong niềm vinh dự là ngôi trường đầu tiên của tỉnh được trang bị phòng thực hành giáo dục STEM đạt chuẩn quốc tế, Trường THCS Lê Quý Đôn đã nhanh chóng ghi nhận những thay đổi rõ rệt ngay từ những tiết học đầu tiên tại không gian mới.

Cô Lý Thị Hương Mai - Hiệu trưởng Trường THCS Lê Quý Đôn chia sẻ, trước khi có phòng STEM, hoạt động dạy và học tại trường gặp không ít khó khăn do thiếu thiết bị và hạn chế trong phương pháp truyền tải kiến thức. Hầu hết các tiết học công nghệ, khoa học và thực hành chỉ được minh họa bằng mô tả hoặc hình ảnh, khiến học sinh ít có cơ hội trải nghiệm thực tế.

Sự xuất hiện của phòng thực hành giáo dục STEM hiện đại đã tạo nên một không khí mới mẻ và đầy hứng khởi cho cả thầy và trò. Theo cô Mai, phòng thực hành được trang bị các thiết bị tiên tiến, cho phép chuyển đổi linh hoạt từ dạy lý thuyết sang thực hành. Học sinh được trực tiếp tham gia vào quá trình chế tạo các mô hình, lập trình, thử nghiệm và sáng tạo sản phẩm STEM, qua đó nâng cao sự chủ động, tư duy và chất lượng học tập.

Cô Mai cũng đánh giá cao sự hỗ trợ kịp thời và có ý nghĩa của Petrovietnam, cho rằng đây là động lực mạnh mẽ thúc đẩy hoạt động đổi mới giáo dục của nhà trường. Hiệu trường Trường THCS Lê Quý Đôn tin tưởng tác động của mô hình sẽ lan tỏa sang nhiều cơ sở giáo dục khác trong tỉnh.

Thay mặt nhà trường, cô Lý Thị Hương Mai bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với sự quan tâm của Petrovietnam và mong muốn nhiều trường học khác tại Tuyên Quang cũng sẽ sớm được tiếp cận những phòng học STEM hiện đại như vậy, nhằm phát huy tối đa năng lực và phẩm chất của học sinh trong thời đại mới.

Không chỉ thầy cô, các em học sinh cũng cảm nhận rõ sự thay đổi khi được trực tiếp trải nghiệm không gian học tập hiện đại. Với nhiều em, đây là lần đầu tiên được tự tay lắp ráp, thử nghiệm và sáng tạo những mô hình khoa học ngay trong giờ học. Niềm vui, sự hứng thú và tinh thần khám phá hiện rõ trong từng câu chuyện mà các em chia sẻ tại buổi lễ.

Em Nguyễn Chí Tiến - Lớp 9A, Trường THCS Lê Quý Đôn cho biết, đây là lần đầu tiên em được trải nghiệm trong một không gian khoa học đúng nghĩa, nơi mọi kiến thức trong sách giáo khoa đều có thể được “chạm vào” thông qua các bộ dụng cụ thí nghiệm, mô hình lắp ráp và thiết bị lập trình robot.

“Trước đây, chúng em chỉ xem hình minh họa hoặc quan sát thầy cô làm mẫu. Còn bây giờ, chính tay chúng em được lắp ráp mô hình, thiết kế sản phẩm và thử nghiệm ý tưởng của mình. Điều đó khiến mỗi tiết học trở nên sống động và cuốn hút hơn rất nhiều”, Tiến chia sẻ.

Tiến tin rằng, phòng STEM sẽ là nơi giúp học sinh phát hiện thế mạnh của bản thân, đặc biệt là trong lĩnh vực khoa học - công nghệ mà trước đây các em chưa có nhiều điều kiện tiếp cận.

Ở lứa tuổi nhỏ hơn, em Chu Khánh Huyền - học sinh lớp 6, Trường THCS Lê Quý Đôn, bày tỏ niềm háo hức khi được tiếp cận phòng thực hành mới. Huyền chia sẻ, cảm giác được tự tay sử dụng các thiết bị, lắp ghép sản phẩm hay thử nghiệm những mô hình đơn giản khiến em vô cùng thích thú. “Những giờ học STEM giúp em hiểu bài nhanh hơn, vì kiến thức được minh họa bằng hoạt động thực hành chứ không chỉ qua lời giảng. Em thấy môn khoa học trở nên dễ hiểu, lôi cuốn và gần gũi hơn nhiều”, Huyền chia sẻ.

Với Huyền, phòng STEM giống như một thế giới mới, nơi em được thoải mái sáng tạo và khám phá - điều mà trước đây em chỉ thấy trong phim hoặc trên Internet.

Phòng STEM không chỉ đơn thuần là một không gian được trang bị máy móc, thiết bị hay mô hình thực hành, đó là một hệ sinh thái học tập mới, nơi phương pháp dạy - học được chuyển đổi từ truyền thụ kiến thức sang “trao quyền sáng tạo” cho học sinh. Ý nghĩa lớn nhất của mô hình này đó là tạo ra sự thay đổi "tận gốc" trong tư duy giáo dục: từ học thụ động sang học chủ động, từ ghi nhớ sang ứng dụng, từ tri thức sách vở sang giải quyết vấn đề thực tiễn.

Đối với tỉnh Tuyên Quang, nơi kinh tế - xã hội đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ, nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao ngày càng lớn, phòng STEM tại Trường THCS Lê Quý Đôn mang ý nghĩa của một “cú hích” chiến lược. Đây là mô hình giúp học sinh địa phương tiếp cận sớm với tư duy khoa học, kỹ thuật và công nghệ - nền tảng của mọi đổi mới sáng tạo trong thời đại số.

Ở cấp độ rộng hơn, sự xuất hiện của phòng STEM tại Tuyên Quang tạo tiền đề để địa phương từng bước hình thành trung tâm đổi mới sáng tạo, nơi khoa học - công nghệ được tiếp cận ngay từ bậc học cơ sở. Khi 100 phòng STEM Innovation Petrovietnam lan tỏa trên toàn quốc, Tuyên Quang sẽ nằm trong mạng lưới các địa phương tiên phong, góp phần hiện thực hóa các mục tiêu lớn của Đảng và Nhà nước trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, thúc đẩy khoa học - công nghệ và chuyển đổi số.

Đặc biệt, phòng thực hành giáo dục STEM đã khơi dậy sự tò mò, niềm say mê khám phá và niềm tin rằng học sinh Việt Nam - dù ở bất kỳ vùng miền nào - đều có thể tiếp cận và làm chủ công nghệ. Và chính từ những lớp học đầu tiên như thế, những kỹ sư, nhà khoa học, nhà sáng chế tương lai được bồi đắp và trưởng thành.